Нашата православна црква и нејзините верници денеска го слават Свети Атанасиј Велики, кој цел живот бил прогонуван од еретиците. За овој ден се поврзуваат бројни народни обичаи, а особено е важно да се заштити светецот доколку грми.
Свети Атанасиј Велики, архиепископ Александриски, е роден во Александрија во 296 година, а веќе во раното детство се свртел кон духовноста. Како ѓакон на архиепископот Александар бил на Првиот вселенски собор во Никеја, каде што се прославил со своето учење.
Во некои краеви, до ден-денес постои приказна за тоа како ѓаволот го искушувал свети Атанасиј со тоа што се преправил во најубавата девојка која го намамила да се одрече од Бога и да и се придружи во обожавањето на злите сили… Тој придонесол за зацврстување на православието, а особено со пишувањето на Симболот на верата, кој го усвои Соборот.
Атанасиј е можеби еден од најклеветените и најпрогонуваните светци. Го прогонувале императорите Констанциј, Јулијан и Валент, еретикот Ариј и неговите следбеници, епископот Никомидиски Евсевиј и многу други.
Малку се светците кои биле толку безмилосно клеветени и толку злосторнички прогонувани како свети Атанасиј. Трпеливо, со јасно всадена вистина и верба во себе, успеал да истрае до крај. Дури пред смртта живеел мирен период, а потоа, во 373 година, починал. Непосредно пред неговата смрт, тој го ракоположил својот наследник, епископот Петар.
Народни верувања за денешниот празник
Во некои краеви кај нас до ден-денес постои жива легенда за тоа како ѓаволот го искушувал свети Атанасиј со тоа што се преправил во најубавата девојка која го намамила да се одрече од Бога и да и се придружи во обожавањето на злите сили.
Свети Атанасиј ја видел оваа измама и ја замолил девојката да му ја покаже ѓаволската моќ скокајќи во мала тегла. Таа го сторила тоа, а монахот веднаш го затворил садот и го фрлил во морето. Легендата вели дека теглата лебдела со години, додека не ја пронашле рибарите кои ја отвориле.
Старите велат дека штом грми, ѓаволот мисли дека иде свети Атанасиј, се исплашува и веднаш скока во садот. Затоа е важно сите садови денеска да бидат цврсто затворени. Во некои краишта кај нас Свети Атанасиј го слават мелничарите кои веруваат дека на овој ден ѓаволите демнат во вировите, па ни водениците денеска нема да работат добро.
